HODOČAŠĆE ARSENIJA NjEGOVANA

HODOČAŠĆE ARSENIJA NjEGOVANA

U sudbini osobenog srpskog romanopisca Borislava Pekića kao da je sadržano  dragoceno, vredno, bitno, ali i sve ono drugo i drugačije, što spada u veliko srpsko istorijsko iskustvo u skoro celom veku dve Jugoslavije. Odrastao je kao sin višeg državnog činovnika u više mesta Kraljevine Jugoslavije, dok je rat proveo u banatskom selu Bavaništu. U oslobođenoj Jugoslaviji, kao gimnazijalac u Beogradu i član ilegalne organizacije Saveza demokratske omladine Jugoslavije, bio je osuđen na kaznu od petnaest godina, da bi posle pet zatvorskih godina bio pomilovan. Taj boravak je opisao u nagrađivanoj knjizi Godine koje su pojeli skakavci. Po izlasku iz zatvora, nakon započetih studija eksperimentalne psihologije, postaje filmski scenarista i pisac, koji je svojom erudicijom i književnom percepcijom stvorio jedan od najznačajnijih posleratnih opusa u savremenoj srpskoj književnosti. Već svojim drugim romanom Hodočašće Arsenija Njegovana postaje dobitnik prestižne NIN-ove nagrade 1970. godine, najavljujući tako i svoje sedmotomno delo Zlatno runo, u kojem će uspostaviti istorijat čitave loze Njago/Njegovan.

U Hodočašću Arsenija Njegovana, kroz formu pronađenog rukopisa, iz perspektive glavnog junaka, predstavljeni su neki od najvažnijih događaja iz srpske istorije dvadesetog veka: martovske demonstracije 1941. godine, bombardovanja i okupacija Beograda u Drugom svetskom ratu, dolazak komunista na vlast, posleratna nacionalizacija imovine i studentski protesti 1968. Arsenije Njegovan je žrtva istorije, koja je u romanu predstavljena kroz komična i groteskna ponavljanja i tragifarsične ideološke i utopijske projekte, kojima se, kao njihova žrtva, glavni junak ruga.