ANTIGONA

ANTIGONA -Sofokle

4. preštampanoizdanje – 2019. god.

Sofokle jeovu tragediju napisao 442. ili 441. godinepre nove ere. U njoj se Antigona suprotstavljaKreontu, odlučivši da prenebregne njegovuzabranu da sahrani brata Polinika, kojije udario na rodnu Tebu. Žena ustajeprotiv muškarca i protiv vladara. Usuđujese, u ime večnih, božanskih zakona, daprekrši ljudske zakone sile i vlasti,zbog čega biva kažnjena. Ali još surovijeće biti kažnjen njen sudija, čime se zatvarakrug hibrisa, čovekovog prekoračenjaodređenih granica i njegovog zalaženjau božje atare, nakon čega sledi neminovnakazna. Mit koji jeSofokle (496‒406. god. pre n. e.) dramatizovaou Antigoni pripada krugu tebanskihlegendi. Izdavanjem zapovesti da Polinik,Antigonin brat, ostane nesahranjen,Kreont, novi vladar Tebe, sledi atinskizakon koji ne dozvoljava pokop neprijateljadržave. Porodica preminulog ima, međutim,obavezu prema Poliniku: mrtvi morajuda budu sahranjeni, makar simbolično,kako to Antigona i čini, pokrivanjem telatankim slojem zemlje. Izvršavajućiobavezu prema bogovima kojima pripadaduša poginulog, ona krši Kreontovuzapovest. Grčka tragedijadoživljava procvat u petom veku pre noveere ‒ tada stvaraju Eshil, Sofokle iEuripid ‒ a nastala je, po svemu sudeći,vek ranije, i to, po tumačenju i svedočenjuAristotela, iz ditiramba, horskih pesamapevanih u slavu boga Dionisa, razvojempratećih „improvizacijaˮ, odnosnopripovednih i dijaloških delova iodbacivanjem šaljivih govora.